Cinsel Sağlık İletişim Uzmanı Rayka Kumru, en yaygın korunma yöntemlerinden biri olan prezervatife ilişkin doğru bilinen yanlışları anlattı. Kumru, prezervatif kullanmanın avantajlarını, kullanma ve kullanmama nedenlerini de sıraladı. Rayka Kumru ayrıca prezervatif seçiminde dikkat edilmesi gerekenlerden bahsetti.Prezervatif kullanımında doğru bilinen yanlışları sıralayabilir misiniz?Prezervatiflerin doğru şekilde kullanıldığında %98 koruma sağladığını biliyoruz. Prezervatif kullanımına yönelik doğru bilinen yanlışlar arasında "prezervatifi birden çok kez kullanmak" görüşünü sayabiliriz. Prezervatif tek seferliktir. Tekrar kullanıldığı yanlış bir bilgidir. Bunun yanı sıra "erekte olunca değil, boşalmadan hemen önce kullanmak" şeklinde yanlış bir bilgi de söz konusu. Prezervatif penis erekte olunca ve herhangi bir temas olmadan takılır. Boşalmadan önce takılması enfeksiyonların aktarımını önlemeyebilir.&nbsp;Prezervatif koruma oranını azaltan nedenler nelerdir?Bu nedenleri aşağıdaki şekilde sıralayabiliriz;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Tarihi geçmiş prezervatif kullanmak&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Güvenli olmayan, taklit satan satıcılardan ürün almak&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Çok sıcak ya da çok soğuk ortamlarda saklanan prezervatifleri kullanmak&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Prezervatifi penisin baş ve gövdesini değil, sadece başını kaplayacak şekilde kullanmak&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Prezervatifi kullandıktan sonra boşalma olmadı diye çıkarıp tekrar kullanmayı denemek&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Prezervatif paketini açarken kesici alet kullanıp prezervatife zarar vermek&nbsp;</li><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Prezervatifle kullanılması uygun olmayan, yağ, nemlendirici krem, sabun gibi ürünleri kayganlaştırıcı olarak kullanmak</li></ul>Prezervatif kullanımının önemi ve avantajları nelerdir? Prezervatif kullanma ve kullanmama nedenleri nelerdir?Prezervatif, erişimi en kolay korunma yöntemidir. Herhangi bir reçete ya da muayeneye gerek olmadan alınabilir. Birkaç kez pratik yapılarak kullanımı kolayca öğrenilebilir. Aynı zamanda hem istenmeyen gebelikler hem de cinsel yolla aktarılan enfeksiyonlara karşı koruyan tek yöntemdir. Prezervatifin bir diğer avantajı, hormon içermemesidir. Hormonal yöntemler de elbette çok etkili ve tercih ediliyor fakat bazı insanların sağlık sebebiyle hormon kullanmaması önerildiğinde prezervatifler güzel bir alternatif oluşturuyor. Sürekli vücutta olması ya da kullanılması gereken bir şey değil, spesifik cinsel davranışlarda kullanılabilmesi de bir avantaj.&nbsp;Prezervatif kullanmama nedenleri arasında genellikle ekonomik nedenler, prezervatifin hissi azaltması ve partnerlerden birinin prezervatif kullanmak istememesi yer alıyor.&nbsp;&nbsp;Prezervatif tercihinde dikkat edilmesi gerekenler nelerdir?Güvenilir markalardan ve güvenilir satıcılardan almak bence en önemli kriter. Penise büyük gelen, iyi sarmayan, hava atmak için alınan büyük boy prezervatiflerden gerçekten ihtiyaç yoksa uzak durulmasını öneririm. Prezervatifin penisi tam sarması, en iyi şekilde etki etmesi için önemlidir.&nbsp;Türkiye’de prezervatif kullanımı ne durumda, prezervatif kullanımını yaygınlaştırmak için neler yapılabilir?Türkiye’de birçok araştırmaya göre bireyler prezervatif kullanımını önemsiyor, prezervatifin istenmeyen gebeliklerin önlenmesinde ve cinsel yolla aktarılan enfeksiyonların önlenmesinde önemli olduğunu biliyor, fakat kullanıma gelince; maalesef bilinç oranlarını eşit oranda yansıtmıyoruz.&nbsp;

Aposto Gündem

Rayka Kumru, ilişkide en yaygın korunma yöntemi olan prezevatif ile ilgili doğru bilinen yanlışları, korunma oranını azaltan etkenleri ve avantajlarını anlatıyor. 

En yaygın korunma: Prezervatif kullanımı

Korunma yöntemlerine erişimin tarihsel arka planına baktığımızda, örneğin minik bir doğum kontrol hapının belki de kendinden beklenmeyecek kadar büyük, devrim niteliğinde toplumsal değişimlere alan açabileceğini biliyoruz. Özellikle 1960’lardan bu yana doğum kontrol yöntemleri -dünya gündemini etkileyen birçok başka gelişmeyle birlikte- cinsel, romantik, aile ve toplum içi ilişkilerin yapısını etkiledi.&nbsp;Doğum kontrol hapı dedik oradan gidelim: Korunma yöntemlerinin mevcut olmadığı ya da erişilemediği zamanlarda, penis-vajina birleşmesi içeren cinsel ilişkiler gebelik ihtimalini de barındırıyor. Gebelikler ise -istenmediği durumlarda sonlandırılamıyorsa- gebe insanın hayatını yeniden düzenlemesini gerektiren bedensel, psikolojik ve sosyal, uzun soluklu bir süreci başlatıyor. Korunmasız vajinal ilişkilerin devam etmesi gebelik ihtimalini sürdürüyor ve bu sürecin tekrar etmesiyle sonuçlanabiliyor. Tekrarlayan plansız gebelikler ve (doğumun gerçekleşmesi halinde) ortaya çıkan bakım ihtiyaçları, sürece yönelik hizmetler, sosyal destekler ve toplumsal cinsiyet eşitliği politikaları da yetersizse, geleneksel toplumsal cinsiyet rollerinin ekmeğine bal süren bir durum oluşturabiliyor.&nbsp;Doğum kontrol hapı, tam da bu döngüye çomak sokarak gebeliğin seçilebilen ve istenen bir deneyim olmasına destek veriyor. Böylece, cinsel birleşme yoluyla ebeveyn olmak isteyen insanlar bu kararlarını ev, eğitim, çalışma ve özel hayatlarına paralel şekilde planlayabiliyor. Feminist hareketinin hakkında mücadele verdiği konulardan biri de bu değil miydi zaten: gebeliği bir seçim olarak yeniden kurgulayarak kadın+’ların partner seçimleri, cinsel ilişkileri ve bedenleri üzerinde kontrol kazanmasını sağlamak.&nbsp;Elbette korunma yöntemleri yalnızca penis-vajina ilişkileri için değil, tüm ilişkiler için gerekli. Ve yine tüm ilişkiler için özgürleştirici bir etkiye sahip olabiliyor. Cinsel yolla aktarılabilen enfeksiyonların stigma, cinsiyet kimliği ve cinsel yönelim temelli ayrımcılık ve dışlama üzerinden yazılan yakın dönem tarihinin, cinsel muafiyeti, tek eşliliği, hatta heteroseksüelliği bir “korunma yöntemi” olarak sunabildiğini gördük. Oysa korunma yöntemlerinin amacı belli bir cinsel yaşamı ya da kimliği dayatmak değil, herkesin cinsel seçimleri (sevişip sevişmemek, sevişecekse nasıl sevişeceği), yönelimleri ve kimlikleriyle güvenli ve rahat ilişkiler yaşamasını sağlamak.&nbsp;Günümüzde, bundan 50-60 yıl öncesine kıyasla çok çeşitli korunma yöntemleri mevcut. Fakat bunların ne kadarına, nerelerde ve kimlerin, adil ve insana yaraşır şekilde erişebildiği sorusunun cevabı ne yazık ki geçmişten günümüze pek de değişmemiş gibi duruyor…&nbsp;

müstehcen mecmua

Korunma yöntemlerine erişim, insanların bedenleri, partnerleri, cinsel yaşamları ve aile planlamalarına dair seçimlerini çeşitlendiriyor.

bir seçim olarak korunma

Korunma: Cinsel yolla aktarılabilen enfeksiyonlar ve istenmeyen gebeliklere karşı korunmak için, cinsel davranışlar sırasında kullanılan bir seri ürün ve ilaç.Onay: Onay belli bir fiziksel/cinsel davranışı özgür iradeyle, sözlü olarak ya da beden diliyle onaylamak, yani kabul etmek anlamına gelir. Cinsel davranışlar açısından onay aynı zamanda iletişim kurma, soru sorma, birbirini dinleme ve birbirinin sınırlarına saygı gösterme anlamına gelir. Onay, ilişkilerde saygılı ve güvenli yollar bulmayı sağlayan, yanlış anlaşılmaların ve cinsel şiddet davranışlarının önüne geçmeye yardımcı olan pratik bir uygulamadır.Prezervatif: Lateks veya poliüretandan yapılan, penise geçirilen ya da vajinaya ve anüse yerleştirilen ve meninin cinsel ilişki sırasında geçişini önleyerek istenmeyen gebeliğe, bedensel sıvıların aktarımına engel olarak da cinsel yolla aktarılan enfeksiyonlara karşı koruma sağlayan ürün.Rıza: Onay kavramının yasadaki karşılığıdır. Rıza, bir kişinin cebir, tehdit ve hile olmaksızın, kendi iradesiyle cinsel bir davranışa izin verdiği anlamına gelir. Onay kavramı, yasal düzenlemelerde henüz yansıtılmayan ve güvenli ilişkiler adına önemli olan daha geniş bir kavram olduğundan cinsel sağlık ve hakları alanında kullanımı tercih edilen bir kavramdır.&nbsp;

Yunan ve Romalıların, iyi şans getirdiğine inandıkları için fallik süs eşyaları taktığı biliniyor. Ancak yeni bir <a fr-original-style="" href="https://www.sciencealert.com/this-ancient-blob-may-be-the-oldest-phallic-depiction-ever-found" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">araştırma</a>, insanların hâlihazırda bundan binlerce yıl öncesinde aynı amaçla fallik süs eşyaları takıyor olabileceğine işaret ediyor.Geniş açı: Yaklaşık 42 bin önce yapılmış eski bir dikdörtgen eser üzerinde yer alan penis benzeri oymanın, bilinen en eski fallik heykelcik olabileceği düşünülüyor. Gelgelelim, yalnızca şekil açısından benzerlik göstermesi bir nesnenin cinsel bir tasvir olduğu anlamına gelmiyor. Söz konusu nesnenin de oldukça şekilsiz olması, bu oymanın fallik bir obje olup olmadığı konusunda araştırmacıların ikiye bölünmesine neden oluyor.<img src="https://images.aposto.com/2023/5/3/1687327719498.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.52" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Solange Rigaud/Science Alert<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bordeaux Üniversitesi'nden arkeolog Solange Rigaud ve meslektaşları ise her şeyin ayrıntıda gizli olduğunu söylüyor. 2016 yılında Moğolistan'daki bir arkeolojik alanda bulunan, Üst Paleolitik Çağ'da bir zamanda yaratıldığı varsayılan T21 olarak bilinen süslemenin 4 santimetre uzunluğundaki gövdesinde sivri uçlu bir taş aletle açılmış iki oluk bulunuyor.&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Buna göre, en derin oluk süslemenin orta kısmını sararken, diğer oluk süslemenin tepesinden aşağıya doğru kısa ve derin bir şekilde uzanıyor. Araştırmacılar, ilk oyuğun penis başını tasvir etmek için tasarlandığını, ikinci oyuğun ise üretral bir açıklık gibi görünmesi için oyulduğunu düşünüyor.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Aynı özelliklere, Almanya'da bulunan ve 28 bin yıl öncesine tarihlenen 20 santimetre uzunluğundaki bir çakıl taşında da denk gelmek mümkün. Bu eser, şimdiye kadar bulunan en eski erkek cinselliği temsillerinden biri olarak kabul ediliyor ve her ne kadar Moğolistan'da bulunan eser daha eski olsa da, üzerindeki oymaların şekilsizliği nedeniyle bu eserin kasıtlı olarak penise benzeyecek şekilde tasarlanıp tasarlanmadığını bilinmiyor.</li></ul>Bununla birlikte: Süslemenin arka tarafının düzleştirilmiş, pürüzsün ve parlak olması da dikkat çekiyor. Buna göre, araştırmacılar, eserin orta oluğun etrafına sarılmış bir iple birinin göğsüne takıldığına inanıyor.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bu durumla ilgili olarak araştırma metninde "Genel olarak, kullanım-aşınma modeli, kolyenin uzun bir süre boyunca yumuşak malzemeyle temas halinde asılı kalmasıyla tutarlı" ifadelerine yer veriliyor.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Gelgelelim, bir avcı ya da toplayıcının bu kolyeyi neden takmış olabileceği de belirsizliğini koruyor. Araştırmacılar, uzaktan bakıldığında penis şeklini seçmenin zor olduğunu, bunun da muhtemelen bir sinyal olarak kullanılmadığı anlamına geldiğini; bunun yerine, kişisel ya da ruhani nedenlerle takılmış olabileceğini değerlendiriyor.&nbsp;</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Roma'da penis motiflerinin doğurganlığı artırdığına ya da kötü ruhları uzaklaştırdığına inanıldığı biliniyor.</li></ul>

Quando Bilim

Ama bulunmamış da olabilir.

Tarihin en eski fallik objesi bulunmuş olabilir

Önce bir konuya açıklık getirelim: erkek ve erkeklik aynı anlama gelmez. Erkek, bir cinsiyet kimliğidir ve kişinin kendini nasıl hissettiği ve tanımladığıyla alakalıdır. Erkek olmak için illa penisle doğmuş olmak ya da erkek olmanın toplum tarafından fiziksel göstergesi sayılan özelliklere sahip olmak gerekmez. Çeşitli bedenlere ve cinsel organlara sahip insanlar, öyle hissediyorlarsa, erkektirler. Buna kişinin kendisi karar verir. Erkek olmak, biyolojik özelliklerle bağlantılı ve evrensel bir kavram olarak karşımıza çıksa da, bireyden bireye, toplumdan topluma, tarihten günümüze tanımı, deneyimlenişi ve özellikleri farklılık gösterebilen bir kavramdır.&nbsp;Erkeklik toplumsal cinsiyet rolleriyle ilgilidir. Bu roller, insanların doğumda atanan cinsiyetlerine göre nasıl giyinip kalkacağı, nasıl konuşacağı veya toplum içinde nasıl hareket edeceğine yönelik doğrular ve yanlışlar belirler. Erkeklik, geleneksel olarak kadınlığa atanan rollere zıt eksende tanımlanır. Örneğin, oğlanların mavi renk kıyafet giymesi, oyuncak silah ve arabalarla oynaması ve “kız gibi olmaması” öğütlenir. Cinsiyet kimliği erkek olduğu varsayılan bir yetişkinin ise bazen kavgacı veya korumacı olması, duygularını çok göstermemesi ve “kadın gibi ağlamaması” beklenir. İnsanlar doğumdan itibaren toplumun bu değer yargılarını, beklentilerini ve kurallarını içselleştirerek büyürler. Hatta bir noktada düşünce ve davranışların ne kadarının kişinin kendisiyle, ne kadarının ise toplumla alakalı olduğu belirsizleşebilir.

Erkeklikler deyince erkekleri mi kastediyoruz? Hangisiyle derdimiz? Hangisinden konuşuyoruz? Hangisini eleştiriyoruz? Kimse alınmadan, erkolar da kapatılmadan önce tanımlarımızı yapalım.

derdimiz erkeklerle mi erkeklikle mi?

Şöyle başlayalım: HPV aşısı cinsiyet tanımıyor. Bu aşıyı penisi olan bireyler de olabilir. Şimdi ben penisi olan bireyler dediğim için çıldıracak bir ekip var, onların anlayabilmesi adına, ikili cinsiyet sistemine dayalı terimler kullanarak da yazacağım. Erkekler HPV aşısı olabilir ve olmalılar.&nbsp;Aşının ücretsiz olması gerektiği tartışılamaz bir gerçek. Ancak diyelim ki aşı ücretsiz oldu, bu her şeyin çözümü mü sizce? Değil. Aşının ücretsiz olmasına ek olarak, atanmış cinsiyetimizin ne olduğu fark etmeksizin, bu aşıyı hepimizin olması gerekiyor.&nbsp;Tam da bu nedenle aşının ücretsiz olmasının gerekçeleri tartışılırken sürekli olarak ve sadece “Kadınlarda rahim ağzı kanserine sebep olan” söyleminin kullanılması doğru değil çünkü bu şekilde söylemler üretilmesi atanmış cinsiyeti erkek olan bireylerin bu hastalığı taşıdıkları ve onlarda da bazı hastalıklara sebep olabileceği gerçeğini vurgulamıyor. Alternatif bir söylem olarak, illa ikili cinsiyet sistemine dayalı terimler kullanacaksak, mesela “Yaygınlıkla erkeklerin taşıdığı HPV virüsü” desek? Ya da gelin beraber yeni söylemler üretelim. HPV aşısı olma sorumluluğunu da beraber üstlensek mesela? Gerçekten çok mu zor?Steven Epstein 2010 yılında, yalnızca HPV aşısı ile ilgili olan bir kitap (kitabın ismi “Three shots at prevention: the HPV vaccine and the politics of medicine’s simple solutions”) için yazdığı bir makalede, kamuoyu tartışmalarının çoğunda, tek eşli ve heteroseksüel ilişki yaşamayan bireyler için HPV aşısının öneminden neredeyse hiç bahsedilmediğini vurguluyor. 2021 Türkiye’sinde de durum farklı değil. Kimin yaşam ve sağlık hakkı önemseniyor? Kim dışlanıyor? Bence aşının ücretsiz olmasını tartışırken bu soruyu sormayı unutmamalıyız.

Oyunbozan

HPV Aşısı Bizim Kadar Cinsiyetçi Değil! 

Post-yapısalcı filozof, feminist ve LGBTIQA+ aktivisti Judith Butler,<a fr-original-style="" href="https://www.metiskitap.com/catalog/book/4695" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">&nbsp;Cinsiyet Belası</a>: Feminizm ve Kimliğin Altüst Edilmesi kitabında, feminist literatür içinde olduğuna inandığı heteronormatif bakışı eleştirerek feminizmin kapsamını ve sınırlarını genişletmeye çalışır. Butler’a göre, ikinci kuşak feministlerin öne sürdüğü biyolojik cinsiyet ve toplumsal cinsiyet ayrımını takip eden bir diğer varsayım cinsel yönelim üzerinedir: Bir kişinin cinsiyet kimliğinin&nbsp;(gender identity) anlaşılabilirliğinin, okunabilirliğinin (intelligible); o kişinin biyolojik cinsiyetiyle uyumlu toplumsal cinsiyet rollerini icra etmesine ek olarak, heteroseksüel olmasına da bağlı olduğunu söyler. Yani toplumda okunabilir, anlaşılabilir kabul edilen yegâne cinsiyet kimliklerinin "vajinası olan, feminen hareket eden ve erkeklerden hoşlanan (heteroseksüel) bir kadın ya da tam tersi; penisi olan, maskülen davranan ve kadınlardan hoşlanan erkeklerdir" diyor. Bu, birbirini takip ettiğini söylediği cinsiyetin/toplumsal cinsiyetin/arzunun (cinsel yönelim ya da davranış) zorunlu düzeni olarak nitelendirdiği matriksle derdi olmasının temel sebebi, en basit hâliyle, bu düzenin yahut normların dışında kalanların okunamayan, anlaşılmayan kimlikleri yüzünden şiddete maruz kalması.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">BUTLER'IN DÜŞÜNCESİ</h2>Butler’ın düşüncesi, ne cinsiyetin penis/vajina ikiliğinden ne de toplumsal cinsiyetin feminen/maskülen roller üzerinden oluştuğu. Bir önceki <a fr-original-style="" href="https://apos.to/s/605f30629f11d90006e3fbd7" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">yazıda</a> göz ardı edilemeyecek sayı ve çeşitlilikteki interkseks bireylerden bahsetmiştik. Elbette ki Butler’ın söylediği, biyolojik süreçlerin var olmadığı ya da hormonal ve anatomik farklılıklara sebep olmadığı değil. Söylediği, bedenlerin kültürel yorumlamaların, anlamlandırmaların dışında kalmadığı ki bunlar, fazlaca basitleştirilmiş, cinsiyeti ikiliklere indirgeyerek sürekli yeniden üretilen yorumlamalar. Yani, iki cinsiyet diğer cinsiyetlerden daha önemli “doğal olarak” oluvermiyor; onları daha “önemli”, daha “doğal” kılan içinde yaşadığımız toplumun bu cinsiyetlere bakışı. Başka türlü söylemek gerekirse, sanki hep yalnızca iki cinsiyet varmış illüzyonunu yaratan, toplumda tekrar tekrar karşılaştığımız bu birbirine karşıt iki toplumsal cinsiyetin (kadın/erkek) sürekli icrası.&nbsp;Özetle Butler’a göre toplumsal cinsiyet, ne özsel ne de biyolojik olarak belirlenmiş. Aksine, varlığının sürekli icra edilişiyle (performance) var oluyor, yani, “performatif” (edimsel).&nbsp;<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">DRAG VE PERFORMANS</h2>Bu alışılagelmiş rolleri en renkli, en parıltılı, en hicivli yıkan performansların icracılarıysa drag queen ve drag king’ler.Aslında, karşı cinsin kılığına bürünmek&nbsp;(cross-dressing) dünyanın pek çok yerinde bir kültür olarak var. Örneğin, Antik Yunan’da ya da Orta Çağ'da İngiltere’de, kadınlara yasak olduğundan tiyatrolarda kadın rollerini erkekler icra ediyordu. Öyle ki bu konuda usta olduğu için yalnızca kadın rollerinde oyunlar veren oyuncular olduğundan bahsedilir. Ya da Osmanlı’ya baktığımızda en şıkır şıkır hâlleriyle “zenneler” ve “köçekler” oradadır. Tarihsel olarak kadınlarsa, genellikle, yalnızca erkeklere izin verilmiş davranışlar ve meşgaleleri gerçekleştirebilmek için erkek kılığına girmişlerdir, Jeanne d'Arc gibi.Fakat drag’ler tüm bunlardan biraz daha farklı. Örneğin; bugün drag queen’ler, genellikle kendini erkek ve eş cinsel olarak tanımlayan ve kadın kimliğine bürünerek şov yapan kişilerden oluşuyor. Esas elementleri performans ve parodi olan drag’ler; karşı cinsi abartılı kıyafetler ve tavırlarla taklit ederek feminenliğin ve maskülenliğin yalnızca bir performans olduğunu, sahneden tüyleriyle yüzümüzü gıdıklarcasına -eh, yapabilirler de- eğlenerek hatırlatıyorlar. Söylediklerimin en açıklayıcı, yerel ve sevdiğimiz örneklerinden biri Huysuz Virjin karakteriyle Seyfi Dursunoğlu.<h2 dir="ltr" fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">DRAG VE MODA</h2>Dünyada son yıllarda RuPaul gibi isimler ve medyada da giderek artan görünürlüğüyle yükselişteki drag&nbsp;kültürü, elbette ki modayla da iç içe, hatta moda ve makyaj endüstrilerini belirleyici nitelikte. Çünkü elbise ve makyajın drag yarışmalarındaki yeri oldukça önemli: Elbisen yeterince iyi değilse, eyvah… Belki de köklerinin 19. yüzyılın sonlarında, ABD'deki burlesque&nbsp;ve vaudeville&nbsp;tiyatrolarına dayanıyor olmasıyla da ilişkilidir; fakat nihayetinde gözü pek göz farları, konturu dışarıdan çizilmiş dudaklar ve genel olarak kontur ve abartılı, karnavalesk makyaja dair pek çoğu,&nbsp;drag queen’lerden öğrenilmiş.Drag’lerin balo etkinliklerinden süregelen moda ve&nbsp;drag kültürü etkileşimi, bugün de devam ediyor. Miss Fame gibi, NYX kozmetikle iş birliği yaparak kendi makyaj markasını çıkaranlar var. Ya da Marc Jacobs, Moschino gibi kimi büyük markalar reklamlarında yüz olarak drag queen’leri kullanmaya başladı. Hatta 2019 Met Gala’nın teması “Kamp: Moda ile ilgili notlar”ın&nbsp;drag&nbsp;kültüründen esinlenerek oluşturulduğu söyleniyor.Bunca zamandır gizlenmesi beklenen bir grubun/grupların böylesine rengârenk ve şaşalı şekilde yüzeyde kendini göstermesine sevinmemek elde değil. Dilerim, daha adaletli sistemlerin varlığı için de hep beraber, tüm renklerimizle ve aydınlığımızla yürümeye devam ederiz.New York’ta 80’lerde çekilmiş, çoğunluğu Afro-Amerikan ve Latin kökenli eşcinsel ve trans bireylerin oluşturduğu drag&nbsp;balolarını ve çevresinde gelişen alt kültürü gösteren kült bir belgesel önerisiyle noktalayalım:<a fr-original-style="" href="https://www.imdb.com/title/tt0100332/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">&nbsp;Paris Yanıyor</a>&nbsp;(Paris is Burning, 1990). Bu filmin ve bu yazının tartışmalı taraflarını keşfetmeyi de sizlere bırakıyorum.<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Moda &amp; Toplumsal Cinsiyet&nbsp;serisine Simone de Beauvoir, ikinci kuşak feminizm, biyolojik cinsiyet/toplumsal cinsiyet ayrımı ve toplumsal cinsiyet rollerinin nasıl inşa edildiğinden bahsederek <a fr-original-style="" href="https://apos.to/s/603a83566a93800007ee1d15" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">başladık</a>. Ardından Erving Goffman’la feminen/maskülen rollerin moda reklamlarındaki kadın/erkek temsilleriyle sürekli yeniden üretilerek tekrar tekrar öğretildiğine <a fr-original-style="" href="https://apos.to/s/604cb963edc60e0006e8ee6f" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">dikkat çektik</a>. Bir önceki yazıda, Anne Fausto-Sterling ile biyolojik cinsiyetin yalnızca penis/vajina ikiliğinden oluşmadığını, dünyada göz ardı edilemeyecek sayı ve çeşitlilikte interseks bedenler olduğundan söz ederek kadın/erkek biyolojik ikiliğinin -ve onlara atanmış giyinme biçimlerinin- ne kadar doğal ve doğuştan olduğunu <a fr-original-style="" href="https://apos.to/s/605f30629f11d90006e3fbd7" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">sorguladık</a>. Bugün de Judith Butler’la performans olarak toplumsal cinsiyeti drag’ler bağlamında inceledik ve cinsiyet/toplumsal cinsiyet ikiliğine cinsel yönelimi de ekleyerek neden geçerli olmadığını vurguladık.

Angst

Teori: Judith Butler & performans

KATİNA'NIN ELİNDE MAKASI

Superman gibi X-Ray ışınlarına sahip olmadığımız bu gezegende, çoğu insanın kıyafetlerinin altında ne olduğunu bilmiyoruz.İkinci kuşak feminizmde cinsiyetin doğuştan gelen, toplumsal cinsiyetinse toplumsal ve kültürel olarak inşa edilen kimlik özelliklerimiz olduğu savunulmuştu. Bu, cinsiyet ve toplumsal cinsiyet ayrımını kurması ve hak talepleri için iyi bir başlangıçtı elbette. Fakat 20. yüzyılın ikinci yarısından itibaren daha çok feminist ve queer&nbsp;araştırmacı; biyoloji, tıp, sosyal bilimler gibi alanlarda araştırmalar yapma fırsatını edindikçe, var olan modeller de sorgulanmaya ve yeniden inşa edilmeye başlandı.Bunlardan biri, biyolog Anne Fausto-Sterling. Cinsiyetin sosyal yapısını ve<a fr-original-style="" href="https://www.amnesty.org.tr/icerik/interseks-hakkinda-yanlis-bilinen-5-sey" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">&nbsp;interseks</a> insanların sosyal ve tıbbi tedavisini araştırdığı<a fr-original-style="" href="https://www.amazon.com.tr/Sexing-Body-Politics-Construction-Sexuality/dp/0465077145" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">&nbsp;kitabı</a> Bedeni Cinsiyetlendirmek: Cinsiyet Politikaları ve Cinsellik İnşası'nda cinsiyete bakışımızın da inşa edilmiş ve bir spektrum olduğunu (ikiden fazla, sonsuz çeşitte cinsiyet olduğunu) söylüyor. Kimi insanlar çift cinsiyetli (hermafrodit) doğuyor ya da belli bir yaşa gelene kadar kendini kadın olarak görmesine rağmen spor müsabakaları için kromozom testi yapıldığında XY (erkek) kromozomu olduğunu öğrenen ve erkek olduğuna karar verilerek ödülleri elinden alınan insanlar var. Doğduğunda çok büyük bir klitorise ya da çok küçük bir penise sahip olduğundan, tamamen sağlıklı cinsel organları doktor ve ailenin kararıyla “normal” (erkek/kadın) bir birey olabilmesi için kesilen ya da uygun toplumsal cinsiyet kategorisine girecek şekilde hormon tedavisine başlatılan milyonlarca insan da (bebek ve çocuk dâhil) verilen örnekler arasında. Uluslararası Af Örgütü’ne göre insanların %1,7’si interseks özelliklerle doğuyor ve bu oran, kızıl saçla doğanların sayısına yakın. Fakat yazının başında ifade ettiğim gibi, onları göremiyoruz. “Normal” kabul edilmediklerinden toplumda yeterli temsilleri de yok.Önceki yazılarda da toplumsal cinsiyet temsilleri ve normallerinden bahsetmiş; reklam panolarında gördüğümüz ve normal kadın ve erkeğin ne olduğunu söyleyen aşırı feminen ve aşırı maskülen erkek temsillerinin dışında, hangi kategoriye ait olduğu anlaşılamadığından “arada” kalmış gibi düşünülenlerin (androjen) varlığını hatırlatmıştım. Yani toplumsal cinsiyet ifadelerimiz de feminenlik ve maskülenlik arasında gidip gelebilir, sayısız çeşitte olabilir.Tesadüf değildir ki bilim alanındaki bu gelişmelere paralel olarak cinsiyet ve toplumsal cinsiyet çeşitlilikleri, modada da yansımasını bulmuş. ABD'de de 60’larda başlayan bir cinsel devrim ve ona eşlik eden renkli kıyafetler, alışılmışın dışında tarzlar ve modacı<a fr-original-style="" href="https://www.kidsofdada.com/blogs/magazine/18393657-from-unisex-to-anti-fashion" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">&nbsp;Rudi Gernreich</a>’ın avangart ve toplumsal cinsiyet eşitliğini destekleyen -fakat Papa’nın kınadığı- tasarımları… Mad Men’in çok iyi bir görsel referans olduğu o ciddi, takım elbiseli, maskülen erkek kimliğinin; “tavuskuşu devrimi”&nbsp;(peacock revolution)&nbsp;ile gelen rengarenk kıyafetlerin kucaklanması, uzun saç bırakabilmek için yasa değişikliği talepleri ve özgür cinsellik ifadeleriyle yaşadığı sarsıntı… Unisex kıyafetler de biyolojinin kader olduğunu düşünenlerle insanlığın öznelliğinin DNA dizilimlerini yenebileceğine inananlar arasındaki kültürel savaşların ön sıralarında yer alıyordu.ABD'de modadaki yansımalarıyla iç içe bu tüm renkleri ve özgürlükleri kucaklayan cinsel devrim ve yine o dönem yükselişteki insan hakları hareketlerini birbirinden ayrışmaz görenler de var, bu ikisinin bir olmadığını (ya da cinsel devrimin fazla ileri gittiğini) düşünenler de. Benim altını çizmek istediğim, kıyafetlerimizin önemli bir ifade aracı olduğu kimliklerimizin nasıl toplumsal mekanizmalarla, nasıl toplumsal mekanizmaların parçası olarak üretildiği. Yani, bundan 100 yıl önce oğlanlar pembe giyiyordu ve bebeklerle oynayabiliyorduysa bugün pembenin kız çocuklarının fıtratında olduğunu söylemek ne kadar mantıklı olabilir? Ya da insanların doğuştan gelen cinsiyet özellikleri de toplumsal cinsiyet ifadeleri de bu denli çeşitliyse “normal” nedir, “fıtrat” nedir? Bir kadın/erkek gibi giyinmek ne demektir? Neleri dışarıda bırakır? İnsanların çeşitliliklerini ve renklerini yalnızca feminen dişi ve maskülen erkek ikiliğine indirgemenin insan hakları ihlaline götüren patikasını gözden kaçırıyor muyuz?

penis ile ilgili hikayeler